Những biện pháp gây trở lực này của Mỹ thường sẽ là lề luật xuất xứ sợi (yarn forward), danh sách loại trừ, những vấn đề hệ trọng đến nhân quyền, công đoàn, môi trường, đạo và chuyển giao công nghệ, và một số ngăn cản phi thuế quan khác
Ngoài ra, cơ quan này cũng đang phải thương thuyết hiệp nghị Đối tác xuyên Đại Tây Dương (TAP) nên sự quan hoài cho cuộc thương lượng với Việt Nam càng trở thành ít đi. Sự quan hoài của Mỹ đến Việt Nam càng giảm với sự tham dự của Nhật Bản vì Nhật Bản là một đối tác kinh tế lớn của Mỹ và giữa hai nước chưa có hiệp nghị tự do thương mại song phương (TPP cũng đóng vai trò như một Hiệp định tự do thương mại song phương).
Đổi lại, Mỹ sẽ thỏa hiệp với Việt Nam trong một số lĩnh vực kinh tế và xã hội, như mở cửa thị trường Mỹ cho hàng xuất khẩu của Việt Nam. Ngược lại, theo quan điểm của phía Mỹ thì thực ra chừng độ quan hoài của Mỹ đến Việt Nam không lớn. Một điểm đáng lưu ý là Chính phủ Mỹ không có nhiều quyền kiểm soát trong các thỏa thuận TPP với Việt Nam như với Hiệp định Tự do thương nghiệp song phương Việt - Mỹ, không chỉ vì TPP còn phải trình Quốc hội Mỹ - nơi bị chi phối nặng nề bởi các nhóm ích (trong đó có các công ty dệt may) và các lực lượng chính trị - phê chuẩn, mà còn vì Chính phủ Mỹ phải quý trọng các hiệp nghị tự do thương mại song phương với các nước khác như Mexico và Peru, sao cho tiêu chuẩn của các thỏa thuận với Việt Nam không thấp hơn tiêu chuẩn ký kết với các nước này hoặc làm tổn hại đến họ.
Nhận định này đã xuất hiện trong các vòng thương lượng của Mỹ với Việt Nam và là một trong những trở ngại chính cho việc sớm đi đến thỏa thuận. Thành ra, nhiều nhà quan sát nghi ngờ khả năng cán đích hoàn tất thương thảo tháng 10 tới đây, mặc dầu các nhà lãnh đạo khẳng định quyết tâm về đích đúng hạn.
Ảnh: Kinh Luân. Do vậy Mỹ phải hội tụ vậy hơn vào cuộc thương lượng với Nhật thay vì Việt Nam. Thêm một thực tại là Cơ quan đại diện thương mại Mỹ đã có một người lãnh đạo mới và vị này ít thông cảm với Việt Nam, thay vào đó lại rất có cảm tình với Nhật Bản.
Nhìn từ phía Việt Nam, một ý kiến phổ thông là Mỹ cần Việt Nam và tìm cách lôi kéo Việt Nam vào cuộc chơi TPP mà Mỹ cầm trịch (không có Trung Quốc và nước này cũng không được Mỹ mời vào TPP). Phan Minh Ngọc Đóng gói áo jacket xuất khẩu. Cộng thêm với sự buộc ràng chính trị và tầng lớp trong nước, các bất đồng và cả nghi kị, cộng với sự nhập mới đây của Nhật đã làm cho quá trình thương lượng TPP trở nên phức tạp và khó khăn hơn.
TPP đang được thương thảo bởi 12 nước thành viên (với Nhật mới dự từ vòng thương thuyết thứ 18) ở hai bên bờ Thái Bình Dương, trong đó có Mỹ và Việt Nam. Thậm chí họ còn cho rằng nếu Mỹ buông Việt Nam thì Trung Quốc cũng chẳng thu được ích lợi đáng kể.
Nguyên nhân, theo phía Mỹ, có thể là sự thiếu hiểu biết về thực chất TPP của phía Việt Nam. (TBKTSG) - Bài viết này dựa trên quan sát và ghi chép của tác giả thu được qua một số cuộc viếng thăm các cơ quan Việt Nam và Mỹ thường trú tại Việt Nam gần đây, nhằm cung cấp một số ý kiến khác nhau về hiệp nghị Đối tác xuyên thăng bình Dương (TPP) từ hai phía để giúp bạn đọc có cái nhìn toàn diện hơn về Hiệp định TPP.
Vào TPP, Mỹ hy vọng Việt Nam sẽ thành một nước có thế và lực mạnh hơn với kinh tế phát triển nhờ TPP để thoát khỏi vòng ảnh hưởng cũng như kìm hãm sự lan tỏa ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực, cốt có lợi cho Mỹ.
Dệt may là lĩnh vực gây chướng ngại trong thương lượng TPP Việt-Mỹ. Mỹ cũng khó mà thỏa hiệp được với Việt Nam về điều khoản quan yếu nhất trong TPP là quy định yarn forward để tránh xâm hại đến quyền lợi của các đối tác của Mỹ ở châu Âu, châu Phi và Trung Đông trong một chuỗi cung ứng sản phẩm tạo ra nhiều triệu công ăn việc làm trong ngành dệt may.
Sang 18 vòng đàm phán, TPP được kỳ vọng sẽ được phê chuẩn bởi các nước thành viên vào tháng 10 năm nay. Theo đó, một mặt Mỹ muốn buộc các nước thành viên khác mở cửa cho hàng hóa và dịch vụ của Mỹ thâm nhập nhưng mặt khác, Mỹ lại tìm cách gây khó dễ, đóng cửa với hàng hóa và dịch vụ của các nước thành viên đối tác của mình, đặc biệt là một nước đang phát triển như Việt Nam.
Tóm lại, giữa hai bên đã có sự khác biệt khá lớn về ý kiến và nhận định cũng như các mối quan tâm. Nội dung và thỏa thuận đàm phán với Nhật cũng sẽ là tiêu chuẩn để Mỹ áp dụng trong thương thuyết với Việt Nam nên cuộc thương thảo Việt - Mỹ sẽ càng trở nên phức tạp và rối rắm hơn, và cũng như vậy là tương lai nhập TPP của Việt Nam.
Đúng là Mỹ có ý muốn Việt Nam tham dự TPP nhưng điều này chỉ thuần tuý là vì Mỹ muốn nhìn thấy một Việt Nam phát triển ổn định về chính trị và kinh tế.
Tuy nhiên, phía Việt Nam vẫn giữ một con mắt ngờ, quan ngại với lập trường được cho là “tiêu chuẩn kép” của Mỹ. Phía Mỹ còn cho rằng phía Việt Nam có quá nhiều đòi hỏi làm cho phía Mỹ ngán ngẩm, vì Việt Nam coi TPP cũng là một thỏa thuận song phương, mà thực ra không phải là vậy. TBKTSG xin giới thiệu để bạn đọc tham khảo.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét