Nói về điều này, KTS Lê Thành Vinh - Viện trưởng Viện Bảo tồn di tích cho rằng: “Hậu quả của việc trùng tu di tích không được bảo đảm có nhiều căn do
Như Hà Nội, dù là thủ đô của cả nước, cũng là nơi hội tụ khá đông các di tích (với trên 5. Người tham dự đều là những kiến trúc sư, kỹ sư ít phải có ít nhất 3 năm hoạt động trong lĩnh vực trùng tu, diễn tả qua kê khai và xác nhận các công trình đã làm.
Phải chuyên nghiệp hóa đội ngũ làm mướn tác di sản Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Đặng Thị Bích Liên, công tác quản lý và phát huy giá trị của di tích thời kì qua vẫn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập, gây không ít bức xúc trong dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng tới giá trị lịch sử, văn hóa của di tích. Và chỉ những người thực sự có chuyên môn mới có thể tham dự vào công tác trùng tu di tích.
Có thể nhiều cơ sở cùng tham gia đào tạo cho những cá nhân chủ nghĩa về tri thức kỹ năng bảo tàng trùng tu di tích, nhưng cấp thiết phải có giáo trình giảng dạy chuẩn hóa, có được giảng viên đủ kinh nghiệm, kiến thức, lâu năm trong nghề thì mới mong bảo đảm chất lượng đào tạo.
Tuy nhiên, không ít người lo ngại về việc chạy đua hay bằng những cách ngoài chuyên môn để có được tấm thẻ này. Nhưng sắp tới, để đáp ứng cao hơn nhu cầu về tôn tạo, sửa chữa di tích, vững chắc đối tượng học sẽ không chỉ dừng lại ở đây, sẽ cần phải hướng tới đầu vào là những sinh viên vừa tốt nghiệp trường kiến trúc. Cho nên, với việc Thông tư 18 có hiệu lực, tình trạng “mạnh ai nấy làm” kiểu này được kỳ vọng sẽ chấm dứt.
Công tác quản lý Nhà nước cũng ngày càng được tăng cường. Với một hệ thống di tích dày đặc (khoảng 4 vạn di tích) ở nước ta bây chừ thì việc quản lý nhằm bảo vệ và phát huy có hiệu quả giá trị của di tích trong cuộc sống đương đại là rất quan yếu. 000 di tích, 42,6% trong số đó đã được xếp hạng di tích quốc gia và cấp tỉnh) nhưng ngay đến đội ngũ làm mướn tác quản lý di tích cũng rất thiếu và yếu về chuyên môn.
Thực tế thời gian qua, Viện bảo tàng di tích cũng đã có những lớp đào tạo cho những cá nhân về công tác bảo tàng, sửa sang di tích. Thời kì qua, đã có nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên hệ đến lĩnh vực này được từng bước hoàn thiện. Chứng chỉ hành nghề lập quy hoạch di tích được cấp cho cá nhân chủ nghĩa là người đã có chứng chỉ hành nghề kiến trúc sư, đã qua lớp bồi dưỡng tri thức bảo quản, sửa sang, hồi phục di tích do viện nghiên cứu, trường đại học có chức năng đào tạo chuyên ngành xây dựng, kiến trúc hoặc liên hệ đến hoạt động bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích tổ chức; đã tham dự tham vấn lập ít ra 3 quy hoạch di tích hoặc 5 dự án tu bổ di tích đã được ưng chuẩn.
Tỉ dụ: “Điều kiện người được cấp chứng chỉ hành nghề phải chuẩn y đào tạo, thế thì phải quản lý được chương trình đào tạo, cũng như hàng ngũ những người giảng viên thực hiện chương trình đào tạo đó”. Họ chỉ làm theo chỉ đạo của chủ đầu tư như một cái máy đúng nghĩa. Về điều này, KTS Lê Thành Vinh phân vua: Khi đã đưa ra được quy định như trên thì cần có những bước tiến hành thật đồng bộ.
Có thể kể đến trường hợp như di tích Lam Kinh (Thanh Hóa), Thành nhà Mạc (Tuyên Quang), Đàn Nam Giao - Thành Nhà Hồ (Thanh Hóa), hay di tích đền Đô, chùa Phật Tích (Bắc Ninh), chùa Trăm Gian (Hà Nội), đình Ngu Nhuế (Hưng Yên)… Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này, nhưng dưới giác độ chuyên môn, các nhà nghiên cứu cho rằng, đó một phần do hàng ngũ làm thuê tác trùng tu di tích ở nước ta không có chuyên môn và cũng thiếu sự chuyên nghiệp.
Ngay đến đơn vị tham gia cũng không đủ trình độ để giám định về chất lượng công tác tu tạo. Dư luận không khỏi “bàng hoàng” trước thực trạng nhiều di tích sau khi được trùng tu bỗng trở nên “hoành tráng, cao to hơn”, làm mất đi nét đẹp nguyên thủy của nó.
Khắc phục tận gốc? Trong nhiều cuộc hội thảo trước đây, GS.
Có tới 600 di tích đang xuống cấp nghiêm trọng cần phải tu bổ nhưng chỉ tiêu bố trí nhân sự lại hạn chế, dẫn tới tình trạng không có người làm. Minh Anh. Sau khi tốt nghiệp các khóa đào tạo như thế này, người học sẽ được tham gia thực tiễn và được cấp chứng chỉ khi đạt yêu cầu.
Hai là hàng ngũ thực hành không có khả năng và chưa có kinh nghiệm”. Còn theo KTS Lê Thành Vinh, việc yêu cầu phải có chứng chỉ và chứng nhận hành nghề như thế này sẽ loại trừ được những người không có khả năng tham dự vào công tác sang sửa di tích. Viện sẽ đào tạo, bồi bổ, chuẩn hóa và nâng cao nghiệp vụ cho họ. Mặc dù thời kì qua, Cục Di sản văn hóa đã quan hoài tới việc tổ chức các buổi tập huấn cho cán bộ các địa phương, nhưng theo GS Lưu Trần Tiêu, những kiến thức cán bộ hấp thu được cũng như quan điểm đóng góp của họ đã không được ứng dụng tại địa phương, dẫn tới tình trạng “học rồi để đấy”.
Thêm nữa, nước ta cũng chưa có một đơn vị như dài nào mở ra chuyên ngành này, nên chất lượng của đơn vị cấp chứng chỉ cũng là một vấn đề đáng đặt câu hỏi.
Theo Thông tư, chỉ có những tổ chức, cá nhân chủ nghĩa có đủ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ, năng lực, diễn đạt qua chứng chỉ hành nghề và chứng nhận hành nghề. Ngoại giả, chứng chỉ hành nghề với các chuyên môn như lập dự án tôn tạo di tích, vắng kinh tế - kỹ thuật tu sửa di tích, thiết kế tu bổ di tích; Hành nghề thi công sang sửa di tích; Giám sát thi công tu tạo di tích cũng có những yêu cầu tương đương.
Ai được phép hành nghề? Di tích chính là những trang sử sống mang dấu ấn về sự biến động, thăng trầm của nhiều thời kỳ lịch sử, đồng thời cũng là một bộ phận quan yếu cấu thành kho tàng di sản văn hóa của dân tộc. Viện cũng đang lên chương trình để áp dụng trong thời kì tới. Với cách làm này, hy vọng rằng tình trạng “loạn” giấy phép sẽ được loại trừ.
Thời gian qua, phần nhiều hàng ngũ thực hành công tác này đều là những thợ xây thường nhật, không được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ tu bổ di tích.
Nhưng theo ông Vinh thì để làm được điều này cần một chương trình dài hơi. TS Lưu Trần Tiêu - Chủ tịch Hội đồng Di sản nhà nước đã từng nhấn mạnh vào việc phải chuyên nghiệp hóa hàng ngũ làm công tác di sản từ Trung ương tới địa phương. Theo ông Trương Minh Tiến, Phó giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nội, Hà Nội, có đa dạng về chất lượng, phong phú về loại hình di tích nhưng cũng có những nơi không có cán bộ chuyên môn, không được đào tạo bài bản về công tác này.
Riêng về mặt hàng ngũ làm thuê tác trùng tu có hai vấn đề: Một là những đơn vị, tổ chức tham dự hoàn toàn không có khả năng về vấn đề trùng tu di tích.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét