Từ câu hỏi ám ảnh “Làm thế nào để nữ giới hấp dẫn tuyệt đối được một người đàn ông?” cùng tri thức và cảm hứng từ hai cuốn cẩm nang giới tính Kama Sutra và The Sensuous Woman , nghệ sĩ kịch hình thể Phan Ý Ly cùng 2 người bạn kiêm cộng sự dựng nên vở Người lạ rất… lạ. Năm 2012, vở diễn ứng tác Người lạ, hay còn gọi là “sàn diễn không kịch bản”, công diễn 3 đêm tại sân khấu nhỏ BlackBox ở Hà Nội vào tháng 4. Năm nay, vở diễn được mời tham gia Liên hoan Thiết kế sân khấu thế giới 2013 (World Stage Design Festival) ở Cardiff, xứ Wales (Vương quốc Anh) vào tháng 9. Nhóm nghệ sĩ và nhà sinh sản Việt Nam sẽ tới nước Anh vào tháng 9 để tập tành và hoàn thiện vở diễn. Dự kiến sau liên hoan ở Cardiff, Người lạ sẽ tiếp tục đến với khán giả London và trở về Hà Nội.
Ai cũng có lúc chối bỏ “người lạ” bên trong mình Nói về ý tưởng của vở diễn: nghệ sĩ Phan Ý Ly, một trong 2 diễn viên chính kiêm đồng đạo diễn Người lạ, cho biết: Với vở Người lạ, ý tưởng dúm từ năm 2011. Robert Hale, đạo diễn và Hồ Ngọc Bảo Khiêm, bạn diễn trong vở kịch đều là những người bạn thân thiết của tôi trong suốt 12 năm. Tôi luôn muốn cùng họ làm một vở diễn với chỉ 2 diễn viên. Người lạ là dự án nghệ thuật chung đầu tiên của 3 người. Ý tưởng khởi hành từ mối quan tâm cá nhân chủ nghĩa. Tôi luôn mong muốn giải mã được mối quan hệ giữa đàn ông và đàn bà. Khi nói chuyện với Robert và Khiêm, chúng tôi nhận ra đó là chủ đề mặc cả 3 cùng say mê. Với riêng tôi, có một câu hỏi ám ảnh là “Làm thế nào để đàn bà quyến rũ tuyệt đối được một người đàn ông?”. Tôi trải đời qua các mối quan hệ tình cảm với người phương Tây và người Việt Nam. Lần nào tôi cũng dựng lên rồi lại đập bỏ những lệ luật chuẩn về một người nữ giới, toàn bộ là để sống hạnh phúc với người đàn ông của mình. Giả dụ trước đây tôi hết mình cổ súy cho sự mạnh mẽ và độc lập của người nữ giới và tỏ ra coi thường những người yếu đuối, lệ thuộc… thì hiện, nhân tình phương Đông lại khiến tôi phải nghĩ lại về sức mạnh của người phụ nữ mềm yếu.
* Vậy đâu là bước ngoặt khiến chị thay đổi quan niệm? - Năm 2011, tôi từng đến Ấn Độ và mua được một cuốn sách của một triết gia, dạy kỹ nữ cách quyến rũ và vứt bỏ người đàn ông/khách hàng của mình. Tên cuốn sách là The Sensuous Woman (tạm dịch: Người đàn bà mê đắm nhục dục), người soạn là Rachna Joshi. Trong cuốn sách cũng sử dụng rất nhiều hình minh họa từ Kama Sutra - cẩm nang lừng danh về tình dục được viết cùng thời, tức là cách đây cả nghìn năm. Đọc xong The Sensuous Woman , tôi bàng hoàng nhận ra cuốn sách dạy các kỹ nữ cả 2 giá trị mà tôi tưởng như chẳng thể tồn tại đồng thời ở một người nữ giới: sự độc lập mạnh mẽ từ bên trong và khả năng diễn tả sự yếu mềm ở bên ngoài. Tôi đã trò chuyện với rất nhiều người bạn thuộc 2 giới tính về phát hiện này, họ san sớt nhiều ý kiến đối nghịch rất ưa. Robert và Khiêm cũng vậy. Khi tập luyện cho vở Người lạ, chúng tôi cùng nhau đáp những câu hỏi: quan niệm về đàn ông - đàn bà của mỗi người, về những phút trước nhất nhận ra mình thật là đàn bà hay đàn ông, về sự đấu tranh giữa hai cá tính “đàn ông - nữ giới” bên trong mỗi người, về những mong muốn, áp đặt, khát khao của mình với người khác giới… Các động tác múa và hình thể trong Người lạ chịu ảnh hưởng từ những hình ảnh minh họa trong Kama Sutra, nếu khán giả đã đọc cuốn sách này và quan sát kỹ khi xem vở diễn thì có thể nhận ra. Còn về tâm lý và các thông điệp về giới tính thì Người lạ chịu ảnh hưởng từ The Sensuous Woman. Tóm lại, vở diễn lấy cảm hứng từ cả 2 cuốn sách này Đặt cho vở diễn tên gọi Người lạ , chúng tôi nhận thấy dù khao khát và chẳng thể thiếu nhau nhưng tuồng như đàn ông và nữ giới luôn là người lạ đối với nhau, và bên trong mỗi người đều tồn tại một “người lạ” mà mình chối bỏ, sợ hãi, hoặc không dễ dàng chấp thuận. * Khi diễn tại Anh, vở diễn có đổi thay gì so với phiên bản đã diễn ở Việt Nam? Ngay trong 3 lần diễn ở Hà Nội vào năm ngoái, người xem nhận thấy nhiều chi tiết hoặc cả câu chuyện thay đổi qua mỗi đêm diễn? - Người lạ được mời tới liên hoan này chính là nhờ tính thể nghiệm “sân khấu không kịch bản” và nhân tố Đông - Tây của vở diễn: khám phá và thách thức ý kiến về giới của phương Tây và phương Đông, tạo nên sự hiệp tác giữa các nghệ sĩ phương Tây và phương Đông, mô hình trình diễn sẽ linh hoạt hơn nếu có cả diễn viên phương Tây và phương Đông cùng tham gia.
- Tuy nhiên, theo Robert Hale, đạo diễn của vở kịch, Người lạ nổi bật ở Việt Nam nhờ tính ngẫu hứng không kịch bản, nhưng ở Liên hoan Thiết kế sân khấu thế giới Cardiff sắp tới, rất có khả năng nhiều đoàn nghệ thuật khác sẽ đưa các yếu tố ngẫu hứng vào chương trình biểu diễn của họ nên Người lạ sẽ không còn lạ.
Về đổi thay của vở diễn khi đến với khán giả quốc tế ở Anh, nghệ sĩ Paul Burgess cho biết: “ Người lạ sẽ được dàn dựng tương tự như những gì chúng tôi đã làm ở Hà Nội nhưng không có nền, sẽ có những chiếc hộp với nhiều cách dùng khác nhau, đồng nghĩa với việc sẽ có những thay đổi trong lời thoại và hành động sàn diễn khi các nghệ sĩ diễn ngẫu hứng. Nó phản ánh thực chất của vở diễn như một cái gì đó linh hoạt, có thể được trình diễn tại Hà Nội, Cardiff, London hay bất cứ nơi nào khác”. Thay đổi này giúp cho các nghệ sĩ kịp thời ứng biến với nhiều tình huống sân khấu khác nhau. Các đoạn trình chiếu video như trong ý tưởng gốc vẫn được giữ lại, sẽ có sự hiện diện ma quái của người thứ ba do Eddie Ladd, một diễn viên người xứ Wales đóng. Cách làm này sẽ tô đậm góc cạnh về giới tính. Còn thông điệp về thành kiến giới vẫn được tả thông qua phần biểu diễn rối bóng như ở Việt Nam. “ Người lạ đáp ứng một cách hoàn hảo đề nghị trung tâm của liên hoan khi các nhân tố hình ảnh, phối cảnh là nền móng cho việc kể chuyện chứ không phải lời thoại” - theo nghệ sĩ Paul Burgess. Và thực tiễn là lời thoại của kịch Người lạ đổi thay theo từng đêm diễn tùy cách ứng biến của diễn viên. Mi Ly |
Thứ Sáu, 26 tháng 7, 2013
Đi tìm 'Người lạ' nhờ cảm hứng từ 'Kama Sutra'
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét