Cần một kỳ thi không tốn kém mà hiệu quả

Trước kỳ thi tốt nghiệp THPT, vớ người dạy, người học đều rơi vào tâm cảnh lo âu, bít tất tay... Ảnh: Internet Trước kỳ thi tốt nghiệp THPT, thảy người dạy, người học đều rơi vào tâm cảnh lo âu, bít tất tay nhưng thi xong ai nấy đều thở dài nhẹ nhõm vì...Sự lo lắng không cấp thiết, với kết quả thật mỹ mãn (tỷ lệ đỗ 95,72% của năm học 2012-2013). Kết quả này lại hâm nóng dư luận luồng quan điểm nên bỏ kỳ thi này, thay vì xét tuyển, tránh tốn kém tiền của, công sức và sức ép cho học sinh. Tại cuộc đối thoại trực tiếp giữa các bạn trẻ đã qua kỳ thi tốt nghiệp THPT và các nhà quản lý ngành giáo dục, chuyên gia giáo dục được tổ chức vào cuối tháng 7, đã hé mở giải pháp thứ 3 - đáp ứng được cả mong muốn của xã hội cũng như lãnh đạo ngành giáo dục: Vẫn giữ kỳ thi này, nhưng cần cải tiến kỳ thi sao gọn nhẹ, bảo đảm được đề nghị không tốn kém nhưng hiệu quả chất lượng giáo dục. Đã học là phải thi Khi trình đề án “ 2 trong 1”, Bộ GDĐT đưa ra ý kiến đã học thì phải thi. Kỳ thi tốt nghiệp THPT được duy trì bởi đó là kết quả đánh giá quá trình học tập 12 năm ở bậc học phổ thông, ở bậc học này, học sinh (HS) phải được trang bị tri thức toàn diện, kỳ thi tuyển sinh ĐH-CĐ thì không thi mà xét tuyển. Dư luận không tán thành vì kỳ thi tuyển sinh ĐH-CĐ là kỳ thi “đốt đuốc” tìm chất lượng, phân luồng trình độ, tri thức HS, còn kỳ thi tốt nghiệp THPT chỉ nên xét vì tấm bằng tốt nghiệp chỉ là “tấm thông hành” để các em lựa chọn con đường vào đời trong tương lai: Có trình độ, khả năng thì tiếp tục học bậc ĐH,CĐ, nếu không thì lựa chọn học nghề... Vì dư luận không tán thành nên đề án “2 trong1” tạm phải dừng, đáng ra được triển khai từ niên học 2008-2009. Tuy Bộ GDĐT không đề cấp đến việc cải tiến thi đã nêu tại đề án “2 trong 1”, nhưng ba năm qua, sau mỗi kỳ thi tốt nghiệp THPT, dư luận vẫn luận bàn về việc bỏ kỳ thi này, chỉ nên xét tuyển, tránh lãng phí, tốn kém không cần thiết. Trong khi ý kiến của lãnh đạo ngành giáo dục vẫn là “đã học thì phải thi”. Tại cuộc hội thoại, GS Văn Như Cương đưa ra bức tranh vẽ với 12 cái rào mà HS bậc học phổ biến phải vượt qua, nhưng theo GS thì riêng cái rào thứ 12 vẫn cần phải vượt, nhưng vấn đề là vượt như thế nào. Ông nói : Tôi vẫn giữ quan điểm là đã học thì phải thi, nhưng vấn đề là tổ chức thi để vượt cái rào thứ 12 này như thế nào, tổ chức thi chung toàn quốc hay giao cho các địa phương, vừa để tránh găng tay đối với HS, tránh tốn kém cho từng lớp, rổi phải tính đến cả trình độ HS ở các vùng miền…. Ý kiến của GS Văn Như Cương là Bộ GDĐT hãy “mạnh bạo” giao quyền cho các địa phương tổ chức thi (từ A đến Z). Theo ông: "Khi đã giao quyền thì gắn với trách nhiệm, tôi tin rằng bổn phận của địa phương sẽ cao hơn. Không cần thiết duy trì một kỳ thi như bây chừ, HS chỉ cần học lực trung bình là đã đỗ thì liệu có cấp thiết duy trì kỳ thi tốt nghiệp “chung đề, chung ngày” với quy mô lớn, kéo cả xã hội vận hành theo là không cần thiết, đặc biệt việc tổ chức chấm chéo, thi cụm không hiệu quả". GS-TS Nguyễn Minh Thuyết cũng đồng quan điểm với GS Văn Như Cương là cần đổi thay hình thức thi tốt nghiệp để tầng lớp đồng thuận, tránh tốn kém không cấp thiết mà vẫn đạt được hiệu quả. Nhà giáo Trần Thanh Đức- Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Tiền Giang đồng tình với với quan điểm là cần đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT. Bộ lo lắng chất lượng dù rằng kết quả thi tốt nghiệp THPT đạt tỷ lệ khá cao (95,72%), nhưng tỷ lệ khá, giỏi chỉ đạt 13,83%. Ông Bùi Anh Tuấn- Cục trưởng Cục Khảo thí- Bộ GDĐT bộc bạch lo âu: mặc dầu tỷ lệ đỗ tốt nghiệp cao như vậy, nhưng tỷ lệ đỗ loại khá, giỏi còn thấp, có tới trên 80% kết quả thi xếp loại làng nhàng, phản chiếu chất lượng chưa cao. Ông Tuân cũng băn khoăn: Tại sao thí sinh cho rằng áp lực, găng tay của kỳ thi tốt nghiệp rất lớn, nhưng khi thi lại thấy nhẹ nhàng? Điều đó có mâu thuẫn hay không? Câu hỏi đã có câu trả lời thực từ tế, từ HS đã trải qua kỳ thi. Thứ nhất, lãnh đạo các trường THPT quan tâm lớn nhất là tỷ lệ HS đỗ tốt nghiệp chứ không phải là đỗ ĐH,CĐ, Trong học kỳ hai có trường tổ chức thi tốt nghiệp thử đến lần thứ 3, ngay sau khi bộ ban bố môn thi tốt nghiệp, các trường đổ dồn thời kì để luyện thi, cả thày và trò “vật vã “ với 6 môn thi. Nhưng vào “trường thi”, HS ai nấy thở phào…vì đề thi, vì thầy cô coi thi cũng “dễ tính”…Có giám định đã nói rằng kỳ thi tốt nghiệp phổ thông là “sáng chép –môn tự luận, chiều tô –môn trắc nghiệm”. Câu hỏi vì sao kết quả thi tốt nghiệp tỷ lệ làng nhàng chiếm tỷ lệ áp đảo đã được chính HS giải đáp: Thứ nhất, phần đông HS có ý kiến rằng thi tốt nghiệp chỉ cần đạt điểm nhàng nhàng, vấn đề quan yếu là điểm thi ĐH-CĐ, điểm thi tốt nghiệp có đỗ loại giỏi cũng không… giải quyết được vấn đề sống còn của tương lai. Có HS còn tính tình cụ thể chỉ cần 28, 29 điểm cho 6 môn tốt nghiệp vì đã có sẵn 1, 2 điểm nghề. Sau khi thi môn (có ngay đáp án) HS có thể ước lượng được số điểm của mình, nên những môn tự luận chỉ cần không rơi vào điểm liệt là an toàn. Nếu dồn hết lực cho kỳ thi tốt nghiệp thì kết quả thi ĐH-CĐ sẽ không cao vì thi ĐH-CĐ theo khối, không trải đều như thi tốt nghiệp. Tỉ dụ kỳ thi tốt nghiệp năm 2009-2010 thi ba môn xã hội ( Văn, Sử, Địa), nếu đầu tư để cả môn tầng lớp đạt điểm cao thì thí sinh thi khối A sẽ không còn thời kì để ôn luyện thi ĐH-CĐ vì thời gian hai kỳ thi quá kề cận, trong vòng 1 tháng. Ông Bùi Anh Tuấn- Cục trưởng Cục Khảo thí cho hay bộ sẽ tiếp tục đổi mới trong kỳ thi tốt nghiệp. Bộ lắng tai quan điểm toàn dân, xã hội với mong muốn xây dựng một nền giáo dục tiên tiến, đương đại đáp ứng đề nghị của giang sơn trong thời kỳ HĐH-CNH. Trước luồng ý kiến bỏ kỳ thi này thì bộ không quyết định được mà thuộc thẩm quyền của phải là Quốc hội quyết định vì sửa luật phải duyệt Quốc hội. Cả xã hội đều mong muốn với Bộ GDĐT bạo dạn cải tiến kỳ thi tốt nghiệp vừa giảm sự tốn kém về tiền của, thời gian nhưng chất lượng thật. Học thật, dạy thật và thi thật.