Mẫu Tết Ét Đông của người Jơ Lâng ở bắc Tây Nguyên.

V Già làng A Jing Đeng - thôn trưởng thôn Kon BRap Du với mâm cỗ cúng tết Ét Đông tại gia đình Ché rượu của già làng được đặt ở trung tâm của nhà rông, sau đó là các ché rượu của các gia đình khác ĐINH SỸ TẠO

Trước khi được tổ chức tại nhà rông, từ tờ mờ, các gia đình tự tổ chức cúng Tết tại gia của mình. Lễ phẩm cúng chí ít phải có một con dúi và một ghè rượu.

Đây là thời khắc sau khi đã gieo hạt lúa, làm cỏ đợt 1, cây lúa trên nương rẫy bắt đầu bén rễ phát triển, cũng là lúc dân làng làm lễ “báo cáo” với Giàng chấm dứt năm cũ (được tính theo mùa rẫy) và xin Giàng phù trì cho một năm mới mùa màng tươi tốt dân làng kết đoàn và phong lưu trong năm sau.

Sau khi mọi người đã tề tựu đông đủ, già làng lại đánh lên một hồi trống dài báo hiệu lễ hội bắt đầu. Sau đó các hộ trong làng cứ theo thứ tự đã quy định, buộc xen kẽ phần lễ của mình vào những cây cột được bố trí thành một hàng dài chính giữa nhà rông.

Thái dương vừa mọc bà con lũ lượt mang lễ vật đến nhà rông để cúng lễ        Tết Ét Đông được người Jơ Lâng tổ chức vào đầu tháng 10 dương lịch hằng năm.

Theo quan niệm của người dân nơi đây, chỉ sau khi tổ chức lễ Ét Đông người Ba Na Jơ Lưng mới được phép khai triển những việc lớn của gia đình, như làm nhà mới, sửa nhà cũ, cưới hỏi, mua trâu, bò

Già làng là người đến sớm nhất, ché rượu của già làng được đặt ở chính giữa nhà rông. V. Trước đây, Tết Ét Đoong thường được tổ chức trong thời kì bảy ngày (thời gian làm đường vào nương, rẫy, trang hoàng nhà rông) nhưng hiện dân làng chỉ tổ chức trong khoảng 2-3 ngày (vì đường vào rẫy hiện thời không cấp thiết phải làm). Khi có hiệu lệnh, các gia đình trong làng lũ lượt mang lễ vật gồm một ghè rượu và một con dúi đã được luộc chín, được cắm vào một que tre nhọn, từ đầu đến đuôi được trang hoàng bằng những hạt cườm đủ màu sắc và bằng những vật liệu dáng bộ.

Ét Đông là một trong những lễ hội quan trong đối với người Jơ Lâng ở Tây Nguyên.

Là con vật chỉ ăn rễ cây le và một số rễ cây rừng khác nên thức ăn của loài dúi dồi dào không bao giờ hết. Theo ông A Jing Đeng (thôn trưởng thôn Kon BRap Du), bây chừ trên địa bàn tỉnh Kon Tum chỉ còn khoảng sáu làng giữ được phong tục Tết Ét Đông theo đúng truyền thống của người Jơ Lâng (Ba Nar)

Bên cạnh đó, họ cũng chuẩn bị một cây cỏ tranh bỏ vào ống tre, một ít lá chuối tươi và một ghè rượu ngon nhất, đựng trong chiếc ghè quý nhất. Tùy thuộc và từng làng, mà già làng họp dân để chọn ngày làm lễ. Khi bắt đầu ác vàng mọc, già làng ra nhà rông đánh một hồi trống báo hiệu cho dân làng biết đã đến giờ hành lễ. Tuy nhiên bắt buộc phải được tổ chức trong tháng 10 dương lịch.

Theo quan niệm của người Jơ Lâng: Dúi là con vật phúc hậu, không phá hoại mùa màng. Vì vậy chọn con Dúi làm vật hiến sinh, người Jơ Lâng muốn gửi mơ ước của mình được luôn luôn đầy đủ, no ấm. Tết Ét Đông được bà con Jơ Lâng tổ chức tại nhà rông của làng vào lúc bắt đầu mặt trời mọc. Trên đầu que được cột một ngọn đèn làm từ sáp ong, trên cây que còn có biểu trưng của cây cung “để xua đuổi những điều không may mắn”, một ít bông gòn “cầu mong sự thịnh cho gia chủ” ngoài ra còn có những tượng trưng của bông lúa.